Vernieuwd Plan B PrikkelPlan
Geplaatst op 18 november 2021 door Marjon KuipersWij hebben ons prikkelplan aangepast en nu ook de liminale (blauwe) fase opgenomen.
Stressopbouw
Neutrale fase
Het gaat goed. De persoon is rustig, ontspannen, redelijk en overziet wat hij of zij doet en voelt.
In deze fase kan iemand goed functioneren, lijkt problemen te overzien en emoties zijn onder controle. Samenvattend, is men goed in staat om weloverwogen beslissingen te nemen en afspraken te maken.
Gezonde spanningsfase
Deze tussenfase wordt ook wel de gezonde spanningsfase genoemd en heeft een spanningsboog tussen de 40-70%. Prikkels en informatie kunnen goed worden verwerkt. Veel mensen geven aan het best te presteren wanneer ze zich in deze fase bevinden. Genoeg prikkels om tot actie te komen, zonder dat er stress wordt ervaren.
Stressfase
In deze fase heeft de persoon een teveel aan prikkels en informatie te verwerken. De stress die een persoon ervaart hoeft voor een buitenstaander niet altijd zichtbaar te zijn. De stressreactie kan een gevolg zijn van een externe informatiebron (een onaangename gebeurtenis of informatie) of van een interne informatiebron (denken aan iets wat gisteren verkeerd is gegaan of morgen verkeerd kan gaan). Een persoon die in deze stressfase verkeert, heeft steeds minder regie over de (uitingen van) eigen emoties. De emoties nemen de overhand en kleuren de gedachten verder in. Hieruit concluderend, komen deze uitingen bij extreme stress meer voort uit onmacht dan uit onwil. Het gedrag ontstaat door de situatie of omstandigheden waarin iemand zich tijdens en na het proces kan bevinden. Door de stressreactie wordt helder denken bemoeilijkt. Soms helpt het om tijdens het gesprek prikkels te vermijden, door even minder te praten of een pauze in te lassen. Hierdoor kan de stress een beetje zakken waardoor er weer aandacht en ruimte kan komen voor het vervolg.
Escalatiefase
In deze fase komt het overlevingsgedrag naar buiten door (verbaal) te vechten, te vluchten of te verstijven. Degene is niet meer aanspreekbaar door dat het denkende brein in deze fase niet meer zo goed werkt. In deze fase is sprake van primair overlevingsgedrag. Doorgaans ervaart de buitenwereld dit stressgedrag als ongewenst en ongepast.
Liminale fase
Deze fase lijkt op de groene fase, echter is het een fase van apathie. De fysieke en mentale batterij is leeg. In deze tussenfase volgt vaak een burn-out of een depressie. Het immuunsysteem staat ernstig onder druk met de kans op hart- en vaatziekten en stoornissen van het spijsverteringsstelsel. Stress is een sluipmoordenaar. Chronische stress heeft een negatieve invloed op het verouderingsproces en herstelprocessen bij ziekten. Chronische stress brengt blijvende veranderingen in het DNA met zich mee wat zich zelfs kan uiten bij een volgende generatie. Iedere seconde stress ondermijnt het immuunsysteem met alle gevolgen van dien. Veel klachten op het gebied van slaap, eetlust, spijsvertering en het omgaan met prikkels hebben de oorsprong in het psychische en uiten zich in het fysieke.