Veranderen van gedrag
Geplaatst op 14 januari 2022 door Marjon KuipersGedrag heeft altijd een oorzaak
Wat is nu de reden dat het zo lastig is belemmerende gewoontes te veranderen? Niet dienend gedrag, ongewenst gedrag zo je wilt, heeft altijd een oorzaak. Volgens Dr. Joe Dispenza is een gewoonte een set van jarenlang zich automatisch herhalend onbewust gedrag met bijbehorende emoties die zich eveneens herhalen.
Je hebt het zo vaak onbewust gedaan dat je lichaam het nu beter weet dan je mind.
Hij noemt als voorbeeld dat mensen bij het wakker worden al beginnen na te denken over hun problemen. Elke herinnering is verbonden met mensen, dingen, situaties, plaatsen. Hij stelt dat onze hersenen een recorder zijn van het verleden afgespeeld in het heden met de bijbehorende emoties. De problemen, groot of klein zijn in onze hersenen ingesleten paden van herinneringen.
Verleden
Veel mensen beginnen hun dag al in het “verleden”. Onze herinneringen aan het verleden gaan gepaard met emoties. Een emotie is een fysieke reactie op een gedachte en is vaak het “eindproduct” van een eerdere ervaring. Het moment dat we bezig zijn met onze eerdere problemen en nare ervaringen voelen we ons op slag ongelukkig, verdrietig of angstig. Hoe je denkt en daarmee hoe je je voelt creëert je stemming en dat is de staat waarmee veel mensen uit hun bed komen. Eigenlijk start je je dag in het al vertrouwde verleden. Of je nu wilt of niet. Je houdt het ongewild en onbewust in stand. De herbeleving activeert het alarmsysteem in hersenen, de bijbehorende stresshormonen komen vrij en dit kan een verslavende manier van zingeving worden. De overdosis aan stresshormonen die bij beleving in het moment en tijdens de herbeleving stromen hebben op langere termijn een verwoestend effect op je gezondheid.
Daarbij volgen de meeste mensen keer op keer hetzelfde ritme. Dezelfde routine van opstaan, ontbijten, naar het werk, op het werk weer onze eigen routines waarmee we ons persoonlijke stevige “programma” bouwen en Dispenza stelt dat wij daarmee onze eigen vrije wil verliezen. Wanneer het (noodgedwongen) tijd is te veranderen, omdat oude gewoontes in de weg zitten, niet meer dienend zijn, je gezondheid wankelt, je relatie in puin ligt of dat je opstoomt naar je burnout nummer 1,2 of 3, ben je opgezadeld met een opgeslagen set van gedragingen met bijbehorende emotionele reacties. Onze onbewuste gewoonten, attitudes, overtuigingen en percepties functioneren volgens Dispensa als een goed draaiend en niet van de wijs te brengen computerprogramma.
Dus we kunnen met de beperktheid van onze bewuste geest wel willen dat we veranderen, gezond willen leven, afscheid nemen van wat ons in de weg zit maar ons lichaam draait op eigen initiatief een heel ander programma dan dat we graag met ons denkende brein zouden willen. Zoals de internationale traumadeskundige professor van de Kolk treffend zegt “the body keeps the score”.
Goede voornemens
En we kennen het allemaal. Onze goede voornemens. Morgen doe ik het anders. Naar ons zelf, naar onze geliefden, naar onze kinderen, naar onze omgeving. Morgen doe ik…… En wie doet het echt…. Wie lukt het zomaar te veranderen? En vaak pas is de aanleiding er een poging toe te doen een life event. Het moet erg genoeg zijn voor we ook maar bereid zijn een stapje te zetten. En dan nog….
Emoties
Eigenlijk zijn onze emoties bedoeld om ons snel en adequaat uit de shit te helpen. Een forse stoot adrenaline om te kunnen vechten, te vluchten of te verstijven. Om je kind onder een auto vandaan te trekken als dat nodig is, hard te kunnen rennen als er een tijger achter je aanzit, vol op de rem als er een auto van rechtskomt, of “dood” te gaan liggen als je geen andere uitweg meer ziet. Snel en effectief. Een piek van ca 20 seconden is meestal genoeg. Daarna vloeien de chemische stoffen weer af, schud je je manen even uit en ga je door tot de orde van de dag. Net zoals in de dierenwereld. Maar door het vele herkauwen op onze gedachten creëren we onze stemmingen keer op keer opnieuw. Emotionele incontinentie zoals Professor Roos Vonk dit noemt. Veel mensen blijven gebeurtenissen herkauwen. Wie doet het niet. Met vrienden en vriendinnen, hulpverleners, op social media en vooral met jezelf. En door deze herinneringen blijven de stresshormonen door je lijf gieren. Vanuit goede bedoelingen om je te helpen overleven. Alleen het voorval is al geweest. Er valt niets meer te overleven. Dat had je al gedaan. Volgens Dispenza besteedt wel 70% van de mensen de kostbare tijd van hun leven aan overleven. Ons stressresponse systeem stelt zich steeds scherper af als voorbereiding op een gelijksoortig voorval en dan in alle mogelijke variaties. Zekerheid voor alles is het motto. Uitgaan van een worstcase scenario. En het overvalt ons bij nacht en ontij. Iedere keer weer. Ons lichaam is geconditioneerd en bevindt zich in een acute staat van paraatheid. Onze hersenen mixen dezelfde chemie in de situatie zelf als ook bij de herbeleving. Omdat dit een onbewuste programmering is zien we het vaak niet eens aankomen en noemen we het een paniekaanval, jankbui of moodswing. Je lijf reageert met volle hevigheid als of het allemaal nu plaatsvindt. En je kunt goede raad aannemen of tegen jezelf lullen wat je wilt, het helpt niet. Je lijf blijft strak staan van de stresshormonen. En dat komt omdat je stressresponse systeem huist in een niet talig deel van je brein. Het limbisch systeem. Hoe dit werkt lees je hier onder:
AUTISME EN HET FUNCTIONEREN ONDER STRESS
En dan… Hoe verder. Wat ons betreft begint het met bewustwording. Kennis van hoe jouw stressresponse systeem werkt. Lichaamsbewustzijn, leefstijl, gezonde slaappatronen, voeding, het maken van keuzes. Helpende lichaamsgerichte interventies. Er is veel mogelijk. Binnen onze 8-daagse training tot Autismevriendelijk coach geven we je al onze inzichten rond autisme en communicate en we geven je richting hoe je je stressresponse systeem kunt leren managen. Het is aan jou wat bij je past en welke keuze je hierin wilt maken. Voor jouw clienten met autisme maar vooral ook voor jezelf.