Microtrauma : De stapeling
Geplaatst op 23 maart 2023 door Marjon KuipersMicrotrauma’s zijn kleine gebeurtenissen die op het eerste gezicht niet zo ingrijpend lijken, maar door de herhaling en stapeling een langdurig effect kunnen hebben. In tegenstelling tot het traditionele begrip van trauma als een enkelvoudige, ingrijpende gebeurtenis, worden microtrauma’s vaak over het hoofd gezien omdat het subtiele en alledaagse ervaringen zijn die zich geleidelijk ontwikkelen en daardoor niet als traumatisch worden erkend. Dit kan leiden tot chronische stress en een verhoogd risico op fysieke en mentale gezondheidsproblemen. Dr. Margaret Crastnopol noemt deze stapeling “kleine moorden”. Hieronder vallen vileine opmerkingen, kleine pesterijen, beledigingen, negatief taalgebruik, persoonlijke stress van opvoeders, afkeurende en minachtende blikken en de ‘stilte behandeling’. Dit stapelen van microtrauma’s kan leiden tot een vermindering van de veerkracht van een kind of volwassene, waardoor het steeds moeilijker wordt om met toekomstige stressvolle gebeurtenissen om te gaan. Vaak ontstaan microtrauma’s in de vroegkinderlijke periode toen er nog onvoldoende bewustzijn was en de taalontwikkeling nog aan het begin stond.
Het gebrek aan emotionele bedding bij de ouders kan evengoed leiden tot het ontstaan van (micro) trauma. Het ontbreken van de vervulling van de drie basisbehoeften van kinderen, veiligheid, verbinding en authenticiteit, kan leiden tot de ontwikkeling van sterke overlevingsstrategieën die zich meestal uiten in gedrag. Het is daarom van belang om niet alleen te kijken naar nare dingen die iemand in zijn leven heeft meegemaakt, maar ook naar de afwezigheid van goede dingen die niet zijn gebeurd of die het kind niet heeft gekregen, maar wat wel had gemoeten, zoals veiligheid, gezien worden, erkenning en steun.
Wanneer een kind zich steeds weer gedraagt op een manier die niet passend is in de context wordt vaak het gedrag geduid maar niet de oorzaak van het gedrag. Gedrag = taal en er moet wat ons betreft altijd gekeken worden waar het gedrag een antwoord op is of op kan zijn. Vaak wordt er door de omgeving op het “ongewenst” gedrag gereageerd op een manier die weer niet passend is bij wat het kind nodig heeft. Hierdoor ontstaat al snel een niet helpend patroon in de interactie. Het kind wordt niet begrepen in zijn of haar behoefte en daardoor ontstaat er steeds een groter gevoel van onveiligheid met de bijpassende reactie op reactie.
Door de stapeling is vervolgens niet meer te herleiden wat de aanleiding tot bijvoorbeeld een escalatie is. Alles wat daarop wordt ingezet wat met dwang en beheersing te maken heeft, maakt het nog weer onveiliger en de hele dynamiek rond het kind zit in een zeer stressvolle vicieuze cirkel. Het is niet aan het kind om dit te doorbreken. Dit is aan de volwassenen om te doorbreken. En dat blijkt in de praktijk nog erg ingewikkeld te zijn.
Het boek “Onuitwisbaar”, acceptatie van (micro) trauma in ons leven door Ingrid de Jong en mij is inmiddels in productie gegaan bij de uitgever.
.